یکی از مهمترین دغدغه های اقدام برای تحصیلات بین المللی برای متقاضیان آقا که هنوز خدمت سربازی را سپری نکرده اند دریافت معافیت تحصیلی و شرایط دریافت آن می باشد. به همین دلیل در این مطلب به چگونگی خروج دانشجویان از کشور می پردازیم:
با توجه به اینکه سن مشمولیت از ابتدای ماه ۱۸ سالگی تمام می باشد لذا خروج اشخاص قبل از سن مشمولیت نیازی به اخذ مجوز ندارد.
مثال: متولد ۲۰/۱۲/۷۴ از ۱/۱۲/۹۲ به عنوان مشمول محسوب می گردد و خروج وی از کشور قبل از اسفند بلامانع بوده و نیاز به مجوز وظیفه عمومی ندارد.
با توجه به قوانین و شرایط نظام وظیفه برای خروج از کشور پسرانی که به سن هجده سال تمام برسند مشمول نظام وظیفه عمومی می شوند که در این موارد اعزام این آقایان به تعویق می افتد. از جمله موارد دیگر، معافیت تحصیلی است که دارای ضوابط و مدت زمان مشخصی می باشد که با دارا بودن این معافیت در شرایط مورد قبول نظام وظیفه برای مدت زمان مشخصی می توان از کشور خارج شد.

الزامات و شرایط نظام وظیفه برای خروج از کشور
افرادی که دوره متوسطه آنها تمام شده و شروع به تحصیل آکادمیک نکرده اند تا یکسال معاف از سربازی هستند.
- دانشجویان مقطع کاردانی به مدت ۲٫۵ سال از شروع تحصیل و ۱ سال امکان افزایش معافیت توسط کمیسیون خاص دانشگاه وجود دارد.
- دانشجویان مقطع کارشناسی پیوسته به مدت ۶ سال از شروع تحصیل و ۱ سال امکان افزایش معافیت توسط کمیسیون خاص دانشگاه وجود دارد.
- دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد پیوسته به مدت ۸ سال از شروع تحصیل و ۱ سال امکان افزایش معافیت توسط کمیسیون خاص دانشگاه وجود دارد.
- دانشجویان مقطع دکترای ناپیوسته به مدت ۵ سال از شروع تحصیل و ۵ سال امکان افزایش معافیت توسط کمیسیون خاص دانشگاه وجود دارد.

دریافت معافیت تحصیلی
در صورت وجود شرایط ادامه تحصیل، دانشگاه ها موظفند حداکثر ظرف مدت ۳ ماه از پایان سنوات اولیه تحصیلی نسبت به درخواست سنوات ارفاقی مشمولان مراتب را به دفتر پلیس ۱۰ اعلام نمایند. در جهت مساعدت به دانشجویان و استفاده تمامی واجدین شرایط برخورداری از سنوات ارفاقی مقرر گردید، در صورت موافقت کمیسیون موارد خاص دانشگاه مبنی بر ادامه تحصیل دانشجو، امکان ثبت درخواست سنوات ارفاقی حداکثر ظرف مدت ۳ ماه پس از اتمام سنوات تحصیلی اولیه توسط دفاتر پلیس ۱۰ انجام گردد. شرایط لازم گرفتن معافیت تحصیلی و خروج از کشور به شرح زیر است:
- فرد شامل غیبت سربازی نباشد.
- در حین تحصیل باشد.
- وثیقه مربوط به نوع سفر را به سازمان وظیفه پرداخت کرده باشد.
- گواهی اشتغال به تحصیل داشته باشد.
- مهت معرفی مشمولان فارغ التحصیل به پایان نرسیده باشد.

شرایط خروج از کشور
برای سفرهای علمی، زیارتی، گردشگری، ورزشی، مطالعاتی، کاری می توان تقاضای خروج از کشور را داشته باشید که شرایط هر کدام متفاوت است:
- برای خروج از کشور برای فرصت های مطالعاتی و علمی وثیقه ۵ میلیون تومانی وجه نقد و یا ضمانت بانکی نیاز است.
- برای خروج از کشور برای سفر زیارتی دانشجویی یا دانش آموزی وثیقه ۱۵ میلیون تومانی وجه نقد و یا ضمانت بانکی به مدت زمان ۳۰تا ۴۵ روز.
- برای خروج از کشور برای سفرهای تفریحی یا کاری وثیقه ۱۵ میلیون تومانی وجه نقد یا ضمانت نامه بانکی و یا وثیقه ملکی به مدت ۲۰ روز.
- برای خروج برای ادامه تحصیل وثیقه ۱۵ میلیون تومانی وجه نقد یا ضمانت بانکی و یا وثیقه ملکی به مدت ۶ ماه تا یکسال.
- نخبگان با معرفی بنیاد نخبگان نیاز به سپردن وثیقه ندارند و تعهد کتبی خانواده کفایت می کند.
- وثیقه نقدی پس از ۱۰ روز و وثیقه بانکی پس از ۱۵ روز از اتمام مهلت نعیین شده چنانچه به سازمان عمومی مراجعه نشود ضبط خواهد شد.

شرایط دریافت گذرنامه
روند گرفتن گذرنامه برای افراد دارای معافیت تحصیلی به این شکل است:
- ارائه گواهی اشتغال به تحصیل به همراه وثیقه سفر مربوطه به سازمان وظیفه عمومی
- صدور و ارسال مجوز خروج از کشور توسط سامانه وظیفه عمومی به پلیس گذرنامه ناجا
- صدور گذرنامه توسط ناجا
- در هر نیم سال امکان گرفتن ۲ جواز خروج از کشور وجود دارد.
مشمولان سربازی چگونه میتوانند برای اپلای معافیت تحصیلی بگیرند؟
دانشجویان مشمولی که قصد اپلای برای دانشگاههای خارجی را دارند، خدمت سربازی را مانعی بر سر راه خود دانسته و همین امر سبب دلسردی آنها برای ادامه تحصیل در خارج میگردد، حال آنکه با دریافت معافیت تحصیلی میتوانند به راحتی برای مقاطع بالاتر اپلای نمایند و برای طی کردن یک دوره تحصیلی، از کشور خارج شده و پس از اتمام آن بازگشته و سپس به خدمت سربازی بروند. در این مقاله به بررسی چگونگی دریافت معافیت تحصیلی برای دریافت پاسپورت جهت خروج از کشور میپردازیم.

فرایند دریافت معافیت تحصیلی برای مشمولین
برای دریافت معافیت تحصیلی باید نامه پذیرش دانشگاه مقصد را دریافت نمائید، سپس طی درخواستی به دانشگاهی که از آن فارغ التحصیل شدهاید درخواست میدهید تا نامه معرفی به نظام وظیفه را به شما ارائه دهد. در صورتی که قصد انصراف دارید نیز باید ابتدا انصراف داده و سپس دانشگاه به شما نامه معرفی به نظام وظیفه را بدهد، در مرحله بعد به سایت نشا که مربوط به وزارت علوم است مراجعه و در آن ثبت نام میکنید و از وزارت علوم، نامه معرفی به نظام وظیفه را دریافت میکنید. این نامه نشان میدهد که شما در یک دانشگاه قبول شدهاید و بر همین اساس نظام وظیفه به شما معافیت تحصیلی میدهد و در ازای آن از شما وثیقه میخواهد.

شرایط مهم برای خروج از کشور چیست؟؟؟
دانشجویانی که خدمت سربازی نرفتهاند باید حائز شرایطی باشند تا بتوانند برای خروج از کشور اقدام کنند. این شرایط به شرح زیر است:
- مشمولان برای خروج موقت از کشور باید فاقد غیبت باشند و وضعیت تحصیلی مشخص داشته باشند همچنین در سنوات ارفاقی مازاد بر سنوات مجاز تحصیل نباشند.
- مهلت معرفی مشمولان فارغ التحصیلان به پایان نرسیده باشد و دارای برگ اعزام بدون غیبت باشند و برای بازگشت به موقع به کشور وثیقه مورد نیاز را بسپارند. متقاضیان مشمول باید درخواست (فرم) مجوز خروج موقت از کشور را از دانشگاه مربوطه ارائه نمایند.
نکته: اگر در زمان مشخص شده به ایران بازگشتید اما در موعد مقرر به سازمان نظام وظیفه مراجعه نکردید، از خروج شما از کشور به مدت ۶ ماه ممانعت به عمل خواهد آمد و هیچ معافیتی در این ۶ ماه شامل حال شما نخواهد شد. جریمهها برای افرادی که دیرتر از زمان مشخص شده به کشور باز میگردند سختتر خواهد بود و این دسته از افراد علاوه بر آن که مبلغ وثیقهشان به نفع دولت ضبط خواهد شد با آنها همانند سایر غایبان برخورد شده و بر اساس مدت غیبت افزایش خدمت خواهند داشت یا به مراجع قضایی احضار میشوند. در ادامه وثیقههای قابل قبول برای سپردن به سازمان نظام وظیفه آمده است.
مواردی که میتوانید به عنوان وثیقه در سازمان نظام وظیفه قرار دهید
نظام وظیفه در مقابل ارائه معافیت تحصیلی به شما، یک وثیقه دریافت مینماید و شما میتوانید یکی از موارد زیر را برای تهیه وثیقه انتخاب نمائید.
• سند ملکی
شما باید سند شش دانگ یک ملک که برای منزل مسکونی باشد، نزد نظام وظیفه بسپارید. توجه کنید که سند زمین و یا باغ پذیرفته نمیشود. اگر خانه در تهران باشد، نظام وظیفه شما را به یک دفترخانه ارجاع میدهد تا استعلامهایی مانند استعلام از شهرداری انجام شود و پس از تکمیل مدارک ، با حضور نماینده نظام وظیفه در دفترخانه سند به رهن سازمان نظام وظیفه در میآید و کار به اتمام میرسد. چنانچه خانه در شهرستان باشد، قبل از مراجعه به نظام وظیفه از وکیل دادگستری درخواست میکنید که خانه را قیمتگذاری کرده و نامه رسمی این قیمتگذاری را به نظام وظیفه میبرید.
• ضمانت بانکی
برای دریافت ضمانت بانکی دو راه پیش روی شماست، یا باید پول نقد به بانک پرداخت نمائید و در ازای آن ضمانت بانکی بگیرید و یا میتوانید سند یا سفته نزد بانک به امانت گذاشته و ضمانت بانکی دریافت کنید. توجه کنید که همه بانکها این ضمانت نامه را نمیدهند، پس لازم است بانکهایی را که در این زمینه با شما همکاری میکنند را از قبل شناسایی کنید تا زمان کمتری از دست بدهید و نمونه ضمانت نامه را از نظام وظیفه بگیرید و به بانک مورد نظر ببرید تا طبق مقررات نظام وظیفه ضمانت نامه پر شود.
• پول نقد
در این روش باید حداقل مبلغ ۱۷ میلیون تومان را به صورت سپرده بلند مدت، سرمایهگذاری کنید. از آنجا که نظام وظیفه از شما تعهد ۴ الی ۶ ساله میخواهد ولی بانک به شما ضمانتنامه یک ساله میدهد، کافیست به نظام وظیفه تعهد بدهید که هر ساله این ضمانتنامه را تمدید مینمائید و به فرد مورد اعتمادی وکالت محضری بدهید که هر ساله به عنوان نماینده شما این تمدید را برایتان انجام دهد.
• سند
برای دریافت ضمانت بانکی میتوانید سندی را در گرو بانک بگذارید. برای این کار سند را به بانک میبرید و بانک شما را به شهرداری معرفی میکند تا ملک ارزش گذاری شود و پس از آن بانک ضمانت نامه را به شما میدهد تا به نظام وظیفه ببرید.
دریافت گذرنامه
پس از ارائه ضمانتنامه به سازمان نظام وظیفه این سازمان مدارک شما را بررسی و در صورت تائید مدارک، آنها را به اداره گذرنامه ارسال میکند. بعد از حدود یک هفته باید به اداره گذرنامه مراجعه نمائید و در این مرحله، اداره گذرنامه با زدن یک مهر در صفحه آخر پاسپورت شما، بازه زمانی مجاز خروج از کشور را ذکر میکند.
بنابراین بر اساس مطالب ذکر شده، چنانچه به خدمت سربازی نرفته باشید نیز میتوانید گذرنامه دریافت نموده و مراحل اپلای برای تحصیل در خارج از کشور را پیگیری کنید. همچنین میتوانید با دریافت پاسپورت برای خروج موقت، در زمان دریافت پذیرش از دانشگاه، مراحل را با سرعت بیشتری پیش برده و در مرحله بعد برای دریافت معافیت تحصیلی از سازمان نظام وظیفه اقدام نمائید.
قوانین و مادههایی که مجلس شورای اسلامی برای دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در خارج از ایران دارند را تهیه و تنظیم کرده است که به شرح زیر است:
ماده ۳۱ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
دانش آموزان مدارس و دانشجويان مراكز آموزش عالي وابسته به وزارت آموزش و پرورش و يا مورد تأييد آن وزارت و دانشجويان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي دولتي يا غير دولتي داخلي و خارجي مورد تأييد وزارتخانههاي علوم و بهداشت و طلاب حوزههاي علميه كه در حين تحصيل به سن مشموليت رسيده و يا ميرسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه ميدهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف ميباشند.
ماده ۳۳ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
صدور معافیت تحصیلی دانشآموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طريق مراجع ذيربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهي پايان تحصيلات در هر مقطع ميباشد.
تبصره ۱: حداكثر معافيت تحصيلي براي دانشآموزان تا سن بيست سال تمام و در هر يك از مقاطع تحصيلي كارداني دو و نيم سال، كارشناسي ناپيوسته و كارشناسيارشد ناپيوسته سه سال، كارشناسي پيوسته پنج سال و كارشناسي ارشد پيوسته شش سال، دكتراي پزشكي پيوسته هشت سال و دكتراي تخصصي شش سال است.
تبصره ۲: در مواقع ضروري با تشخيص و اعلام كميسيون موارد خاص دانشگاههاي مربوط حداكثر يك سال به مدت فوق اضافه ميشود.
ماده ۳۴ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
دانشآموزان و دانشجويان و طلاب علوم ديني مشمول، در صورت ترك تحصيل، اخراج، انصراف يا فراغت از تحصيل، بايد براي خدمت دوره ضرورت خود را معرفي نمايند. مقامات مسئول مكلفند صورت اسامي اين قبيل مشمولين را با ذكر مشخصات كامل و نشاني و رشته تحصيلي به طور انفرادي، بدون تأخير به سازمان محل ارسال دارند.
تبصره۲: مشموليني كه با داشتن معافيت تحصيلي در خارج از كشور تحصيل ميكنند، پس از ترك تحصيل يا اخراج يا انصراف يا فراغت از تحصيل، موظفند براي رسيدگي به وضع مشموليت خود حداكثر ظرف يك سال خود را به نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور معرفي نمايند.
تبصره ۳: متخلفين از اجراء اين ماده براي بار اول به توبيخ كتبي و درج در پرونده و براي بار دوم علاوه بر توبيخ كتبي به يك ماه انفصال از خدمت و براي بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محكوم ميشوند.
ماده ۳۵ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
مشمولين ديپلم كه حداكثر يك سال پس از فراغت از تحصيل در يكي از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي داخل يا خارج از كشور كه مورد تأييد وزارتخانههاي علوم و بهداشت ميباشند پذيرفته شوند تا زماني كه وفق تبصره (۱) ماده (۳۳) به تحصيل اشتغال دارند، ميتوانند مشروط به اينكه داراي غيبت غير موجه نباشند از معافيت تحصيلي استفاده نمايند ، به عبارت دیگر دانش آموزانی که دیپلم یا پیش دانشگاهی خود را قبل یا بعد از ورود به سن مشمولیت در داخل کشور اخذ نموده اند ، ادامه تحصیل آنان در خارج از کشور با لحاظ سایر شرایط قانونی بلامانع می باشد. اين معافيت براي هر مقطع فقط يك بار داده ميشود ، ضمناً دانشجویان انصرافی نیز وفق تبصره(۱) ماده (۳۳) قانون ، می توانند ازامتیاز یک بار انصراف جهت ادامه تحصیل در داخل یا خارج از کشور استفاده نمایند.
تبصره ۱: معافيت تحصيلي دانشجويان انصرافي در طول مدت تحصيل فقط يك بار قابل تمديد است.
تبصره ۲: ترخيص كاركنان وظيفه بدون غيبت اوليه در حين خدمت جهت ادامه تحصيل در مقاطع كارشناسي و بالاتر به جز در زمانهاي اضطراري و جنگ بلامانع است.
ماده ۳۶ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
مشمولين داراي مدرك كارشناسي و بالاتر و معادل آن در حوزههاي علميه علاقمند به تحصيل در خارج از كشور در صورتي كه از نظر مقررات اين قانون و وزارتخانههاي علوم و بهداشت، حائز شرايط ادامه تحصيل در خارج از كشور باشند و دانشگاهها و رشتههاي آنها مورد تأييد وزارتخانههاي فوق باشد، ميتوانند با سپردن تضمينهاي لازم با استفاده از مقررات اين قانون براي تحصيل به خارج از كشور مسافرت نمايند.
ماده ۳۷ معافیت تحصیلی خارج از کشور:
ايرانيان مقيم خارج از كشور، فرزندان مامورين ثابت دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور و همچنين كساني كه قانوناً تحت كفالت، يا ولايت قانوني آنها ميباشند، چنانچه در حين تحصيل در مدارس ايراني مستقر در خارج از كشور و يا مؤسسات آموزشي كشورهاي خارج مورد تأييد آموزش و پرورش و طلاب حوزههاي علميه مورد تأييد شوراي عالي حوزههاي علميه به سن مشموليت برسند از معافيت تحصيلي بهرهمند ميگردند و ادامه تحصيل آنان تا سقف يك سال پس از فراغت از تحصيل در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي خارج از كشور كه مورد تأييد وزارتخانههاي علوم يا بهداشت هستند بلامانع ميباشد.
امیدوارم مطالب ذکر شده در جهت بهبود عملکرد و تصمیم گیری شما دانشجویان عزیز مثمرثمر بوده باشد.
از توضیحات بسیار عالی تون ممنون و سپاسگزارم. امیدوارم راهی برای پیشرفت همه باشه
سلام
من کارشناسی ارشد تموم کردم البته یک ترم سنوات خوردم و الان تو معافیت یکساله بعدش هستم .
خواستم ببینم اگر تو این مدت تا پایان این یکسال پذیرش بگیرم از داشنگاه های خارج از کشور میتونم اقدام کنم برای پاسپورت و خروج یا اینکه تا پایان سربازی ممنوع الخروجم؟ اگر کلا راهنماییم کنید ممنون میشم
ممنون میشم بهم ایمیل بزنید… خیلی به راهنمایی نیاز دارم.
با عرض خسته نباشید من شهریور ۹۸ فارغ التحصیل کارشناسی ارشد شدم ولی میخواهم از جهت کارشناسی ارشد مجدد (re master)از یکی از دانشگاههای خارج از کشور پذیرش بگیرم دانشگاه مورد نظر تقریبا اوکی داده آیا با سپردن وثیقه نظام وظیفه امکان اخذ پاسپورت و خروج از کشور را دارم و ایرادی از بابت ارشد مجدد نمیگیرند
با سلام. بستگی به کشور و رشته مورد پذیرشتان دارد.
سلام من متولد ۱۳۸۲ آیا میتونم برای لیسانس بعد از تموم کردن دبیرستان اقدام کنم
با سلام، من فارغ التحصیل رشته ی کارشناسی شدم ( دی ماه ۹۸) ولی یک ترم سنوات ارفاقی گرفتم (ترم۱۱) و الان در مهلت یکساله هستم و از دانشگاهی برای مقطع ارشد پذیرش گرفتم با توجه به قوانین جدید مجاز به خروج از کشور هستم؟ ممنون
با سلام
با توجه به اینکه گفته شده معافیت تحصیلی برای هر مقطع یک بار داده میشود
در نتیجه بعد از فارغ التحصیلی از دوره کارشناسی در داخل کشور
تحصیل مجدد در دوره کارشناسی در خارج از کشور بدون انجام خدمت سربازی غیر ممکن است
درسته؟