روایتگری جاودان در بطن روزهای خاکستری… یکی از زیباترین تعاریفی که از ایشان شنیدم. سید مجتبی آقابزرگ علوی معروف به بزرگ علوی، از مشهورترین نویسندگان چپ‌گرای قبل انقلاب بوده که وقایع سیاسی اجتماعی را در میان داستان‌های شیوا و جاودان روایت می‌کند. در آخر مضامینی همچون عشق را در کنار اتفاق‌های سیاه و خاکستری دوران زندگی‌شان قرار می‌داد. در زیر به معرفی برخی آثار ایشان پرداخته شده است.
ورق پاره‌های زندان
در واقع اغلب داستان‌های ورق پاره‌های زندان روی ورق پاره، روی کاغذ قند، کاغذ سیگار اشنو و یا پاکت‌هایی که در آن برای ما میوه و شیرینی می‌آوردند، نوشته شده است و این کار بی مخاطره نبوده است. داستان‌ها در بستر زندان و در میان زندانیان رخ می‌دهند و توصیف او در داستان‌ها جوری است که انگار دنیایی ورای زندان وجود ندارد و آزادی دست نیافتنی است. دسته‌بندی این اثر داستان کوتاه است.
سالاریها
سالاری خاندان ثروتمندی در بروجرد هستند که از املاک‌داران و زمین‌داران بزرگ هستند. این خاندان طوری هستند که حتی دامادهای خانواده هم فامیلی‌هایشان را تغییر دادند و به نوعی سالاری شدند. اما راز خانواده زمانی برملا می‌شود که دو برادر از خاندان سالاری به نام‌های سالارنیا و سالارنظام برای تقسیم ارث و میراث سالاریها به بروجرد می‌آیند. سبک این کتاب از نوع تاریخی، اجتماعی است.
چشمهایش
استاد ماکان، نقاش بزرگ، که یک مبارز سیاسی علیه دیکتاتوری رضاشاه است، در تبعید می‌میرد. یکی از آثار باقیمانده از او پرده‌ای است به نام چشمهایش. چشم‌های زنی که گویا رازی را در خود پنهان کرده است. راوی داستان که ناظم مدرسه و نمایشگاه آثار استاد ماکان است، سخت کنجکاو است راز این چشم‌ها را دریابد. دسته‌بندی این اثر عاشقانه، تاریخی است.
موریانه
علوی در این اثر وقایع سال‌های پایانی حکومت پهلوی را از زبان یک ساواکی روایت می‌کند. او تنها پسر خانواده است که ناخواسته و از روی ناآگاهی قربانی ساوتک می‌شود و پا در راهی می‌گذارد که دیگر برایش بازگشتی ندارد. دسته‌بندی این اثر تاریخی است.
گیله‌مرد
گیله مرد را از نخستین داستان‌های نویسندگان ایرانی می‌دانند که در آن پویایی و حرکت به جای توصیف نشسته است. گیله مرد از موفق‌ترین داستان‌های کوتاه فارسی است. داستانی دولایه، هم واقع‌گرا و هم نمادین. به عبارت دیگر صرف انتخاب درون‌مایه یا مضمون عصیان کردن علیه نظام و بر بی عدالتی سر برداشتن، نمایش‌گر اعتراض و خشم نویسنده علیه ناروایی است. دسته‌بندی این اثر داستان کوتاه، تاریخی است.
میرزا
میرزا مجموعه‌ای از شش داستان کوتاه از بزرگ علوی است. داستان‌های این کتاب با عناوین “آب”، “میرزا”، “احسن القصص”، “دربدر”، “یکه و تنها” و “وبا” هستند. داستان‌های این کتاب به زبانی ساده و لحنی شیرین نوشته شده‌اند. هرکدام از داستان‌های کتاب میرزا موضوعی متفاوت دارند و در قصه و شخصیت‌ها به هم مربوط نیستند. دسته‌بندی این اثر داستان کوتاه است.
چمدان
کتاب چمدان جزو اولین نمونه‌های داستان کوتاه در ایران است. بزرگ علوی ساختار داستانی را در این کتاب به شکلی خلق کرده که پایان‌بندی آن برای مخاطب غافلگیر کننده و جذاب باشد. این کتاب مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه با عناوین چمدان، قربانی، عروس هزار داماد، تاریخچه اتاق من، سرباز سربی، شیک‌پوش و رقص مرگ است. دسته‌بندی این اثر داستان کوتاه است.
