منظور از سرقت ادبی چیست؟
مالکیت فکری
حقوقی که دارای ارزش اقتصادی و دادو ستد است اما موضوع آن، شئ معین مادی نیست بلکه فعالیت و اثر فکری انسان است. این حقوق مانند مالکیت سنتی دارای قابلیت استناد، حق تعقیب و انتقال است اما برخلاف مالکیت سنتی موضوع آن، حقوق غیرمادی است.
مصادیق مالکیت فکری
از جمله مصادیق مالکیت فکری میتوان به: مالکیت ادبی و هنری، حق مولف، حق هنرمند، حق مخترع، حق تاجر نسبت به نام تجاری علایم صنعتی و تجارتی اشاره کرد.
مالکیت ادبی و هنری
در قانون حمایت مولفان و مصنفان و هنرمندان مفاهیمی وجود دارد که به تعریف آنها میپردازیم:
۱- اثر به آنچه از راه دانش یا هنر و یا ابتکار پدید میآید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان یا ایجاد آن به کار رفته، اطلاق میشود.
۲- مولف کسی است که آثار و نوشتههای دیگران را در مجموعهای گرد میآورد.
۳- مصنف کسی است که یک اثر علمی یا ادبی از خود پدید میآورد.
۴- پدیدآورندگان در قانون به همه مولفان، مصنفان و هنرمندان اطلاق میشود.
مطابق تبصره ماده ۶ قانون مطبوعات ۱۳۶۴، سرقت ادبی عبارت از نسبت دادن عمدی تمام یا بخش قابل توجهی از آثار و نوشته های دیگران به خود یا غیر، ولو بصورت ترجمه.
سرقت ادبی فقط از نظر لفظ با سرقت عادی مشابهت دارد، ولی جرم جداگانهای محسوب میشود. در سرقت، تنها عین مال دزدیده میشود نه حقوق و منافع موجود در مال. با این وجود، سرقت ادبی به موجب ماده ۲۳ قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان، جرم انگاری شده است و مستوجب حبس خواهد بود.
بر طبق ماده ۲۳ قانون مذکور، هر کس تمام یا قسمتی از اثر دیگری را که مورد حمایت این قانون است به نام خود یا به نام پدید آورنده، بدون اجازه او و یا عمداً و از روی علم به نام شخص دیگری غیر از پدیدآورنده نشر یا عرضه کند به حبس از ۶ ماه تا ۳ سال محکوم خواهد شد.