سفته چیست؟
ماهیت سفته
سفته وسیله پرداخت در معاملات غیر نقدی است. مثلا” فروشندهای، کالایی را به خریدار میفروشد و برای پرداخت پول آن به خریدار مهلتی میدهد، در قبال تسلیم کالا از او سفته مطالبه میکند. استفاده از سفته در ایران رایج است و با اینکه مقررات قانون تجارت بطور عمده در مورد برات وضع شده است، اما در عمل بیشتر برای حل و فصل اختلافات ناشی از صدور سفته به کار گرفته میشود. بانکها و مؤسسات اعتباری نیز از این سند برای اعطای وام استفاده میکنند و در مقابل پرداخت وام به مشتری، از او سفته مطالبه میکنند.
شکل سفته
سفته باید بصورتی که در قانون تجارت مقرر شده، تنظیم شود وگرنه دارنده آن نمیتواند از مقررات مربوط به آن در این قانون استفاده کند. از جمله مندرجات اجباری یا قانونی سفته عبارت است از:
۱- سفته علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ صدور باشد.
۲- مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف باشد.
۳- نام گیرنده وجه ذکر شود.
۴- تاریخ پرداخت آن باید ذکر شود که میتواند به وعده معین (که بسیار رایج است) یا به رویت و یا عندالمطالبه باشد.
البته در سفته میتوان نام کسی که سفته به نفع او صادر میشود را ذکر نکرد و سفته را در وجه حامل صادر کرد. در مورد مکان تادیه سفته، ممکن است محل اقامت متعهد باشد یا محلی دیگر. در سفته اگر مبلغ بیش از یک دفعه با تمام حروف نوشته شود و بین آنها اختلاف باشد، مبلغ کمتر مورد قبول است. اگر مبلغ با حروف و رقم هر دو نوشته شده و بین آنها اختلاف باشد، مبلغ با حروف معتبر است.
نکات تکمیلی سفته
امروزه در کشور ما از سفته استفاده رایجی میشود، حتی برای ضمانت در محل کار از مبالغ صعودی و ناعادلانه مورد نظر کارفرما تا مبلغ پایینتر در سمتهای شغلی دیگر، از سفته استفاده میشود. از حیث صلاحیت، مرجع رسیدگی دادگاههای حقوقی است. مرور زمان برای سفته و دعاوی مربوط به آن پنج سال است. در سفتههای عندالمطالبه وجه سفته را زمانی میتوان از متعهد مطالبه کرد که شخص متعهد از نیت طلبکار برای مطالبه وجه، آگاه شود و این آگاهی وقتی محقق میشود که مراتب از طریق اظهارنامه رسمی به بدهکار یا متعهد ابلاغ شود.