انحلال و تصفیه
انحلال شرکت سهامی خود به خود میسر نمی‌شود و باید مجمع عمومی فوق العاده حکم به انحلال بدهد. در واقع ناممکن شدن موضوع شرکت هنگامی که بعد از تشکیل شرکت بوجود آمده باشد، از جهات انحلال شرکت است. در زمانی که شرکت موضوعی را که برای آن تشکیل شده است انجام داده است، در صورت ورشکستگی و در صورت صدور حکم قطعی دادگاه یا در صورتی که شرکت برای مدت معین تشکیل شده و آن مدت منقضی شده است مگر اینکه قبل از انقضاء، مدت تمدید شود؛ در واقع این موارد بصراحت در قانون تجارت بیان شده است که از موارد انحلال شرکت سهامی است.
در زمانی که انحلال شرکت بعلت ورشکستگی است باید این انحلال بر طبق قانون ورشکستگی صورت بگیرد. انحلال شرکت به علت بطلان یا ابطال به حکم را نیز باید از جهات انحلال بدانیم.
متصدی امر تصفیه
امر تصفیه اصولاً با مدیران شرکت است مگر در اساسنامه شرکت یا مجمع عمومی فوق العاده شرکت، متصدی دیگری در نظر گرفته شده باشند. اگر مدیران تصفیه همان هیات مدیره شرکت باشند، چون تغییری در مدیران تصفیه نسبت به پیش از انحلال صورت نگرفته در نتیجه مال یا اسنادی را تحویل یا دریافت نمی‌دارند.
ذکر عبارت “در حال تصفیه”
در قانون تجارت آمده است که شرکت به محض انحلال در حال تصفیه محسوب می‌شود و باید در دنبال نام شرکت همه جا عبارت “در حال تصفیه ” ذکر شود و نام مدیر یا مدیران تصفیه در تمام اوراق و آگهی‌های مربوط به شرکت قید گردد.
شخصیت حقوقی شرکت
تا زمانی که امر تصفیه خاتمه پیدا نکرده است، شخصیت حقوقی شرکت جهت انجام امور مربوط به تصفیه باقی خواهد بود و مدیران تصفیه موظف به اجرای تعهدات و وصول مطالبات و تقسیم دارایی شرکت هستند. به بیان ساده‌تر پس از انحلال، شخصیت حقوقی شرکت تنها محدود به امور تصفیه است و خارج از آن نیست. انحلال شرکت باید ثبت و اعلان شود در غیر این صورت، نسبت به اشخاص ثالث بلا اثر است.
نکته پایانی
انتقال دارایی شرکت در حال تصفیه کلاً یا بعضاً به مدیر تصفیه و یا به خویشاوندان آن‌ها ممنوع است. در واقع اگر نقل و انتقالی صورت گیرد این انتقالات، باطل است. دارایی شرکت زمانی بین صاحبان سهام تقسیم می‌شود که شروع تصفیه و دعوت از بستانکاران قبلاًَ سه مرتبه و هر بار به فاصله یکماه در روزنامه رسمی و روزنامه کثیر‌الانتشاری که اطلاعیه‌ها وآگهی‌های مربوط به شرکت در آن درج می‌گردد، آگهی شده و شش ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی گذشته باشد.
