پای بی قرار هنگام عصر و شب‌ها وقت خواب بیشتر بروز می‌کند و یکی از عوامل اصلی بیخوابی است که باعث آزار و اذیت شخص شده و بیمار دچار (پای بی‌قرار) خواب ابتدای شب را از دست داده و نزدیکی های صبح به خواب می‌رود و درنتیجه روزی توأم با خواب‌آلودگی- خستگی- عدم تمرکز و کسلی را به همراه خود دارد.
این بیماری ۵۰ درصد ارثی است- بالای ۶۰ سالگی تشدید می‌شود- حاملگی- کم‌خونی- دیابت- نارسایی کلیوی- روماتیسم- نوروپاتی محیطی از عوامل ایجادکننده این بیماری هستند. شیوع آن بین ۵ تا ۱۵ درصد جامعه ایرانی است.
عوامل تشدیدکننده پای بی قرار
از جمله عوامل تشدید کننده پای بی قرار می توان به نشستن طولانی‌مدت (ماشین- اتوبوس- هواپیما- سینما)- مصرف قهوه و چای بیش‌ازحد متعارف. افزایش قند خون به‌صورت نوسانی. مصرف نوشابه‌های کولا و انواع شکلات اشاره کرد.
داروهای تشدیدکننده
داروهای ضد تهوع (متوکلروپروماید)- داروهای ضدافسردگی- داروهای ضد سرماخوردگی- ضد آلرژی (آنتی‌هیستامین)- آ نتی سایکوتیک- پروکلوپرازین- خستگی زیاد ورزش شدید باعث تشدید بیماری می‌شوند.
گاهی پاهای خود را بلند می‌کند و بر تختخواب می کوبد و درنهایت ناچار می‌شود بستر خواب را ترک کند و در اطراف خود قدم بزند. این قدم زدن تا مقداری از درد را کاهش می‌دهند ولی شخصی که نیاز به خواب دارد با این اقدامات از مراحل اولیه خواب شبانه دور می‌شود و آرامش خود را از دست می‌دهد سپس بیخوابی او را عصبی می‌کند.
هنگامی‌که درد مبهم اندکی کاهش پیدا می‌کند بیمار مجدداً به رختخواب برمی‌گردد تا بخوابد ولی به‌محض درازکشیدن همین سیکل دردناک شروعی از سر می‌گیرد و پای بی‌قرار باعث برهم خوردن نیاز به خواب شبانه او می‌شود و بازهم مجبور به ترک محل خواب. قدم زدن و ضربههای محکم زدن به عضلات پای خود می‌شود تا درد شاید کاهش یابد.
اتفاق افتاده این سیکل زجر آور ساعتها طول بکشد و بیمار که اکنون به شدت خواب آلود شده و آرزو می‌کند بتواند بخوابد برعکس میل درونی خود به‌ناچار قدم بزند تا دردش کمی تسکین پیدا کند. همین وضعیت تقریباً هر شب تکرار می‌شود و بیخوابی شخص را به شدت عصبی. کم حوصله و در طول روز خواب آلود و کسل می‌نماید.
درمان‌های غیر دارویی
پیاده‌روی- ورزش ملایم- عدم مصرف چای- قهوه- سیگار و الکل
درمان
در کم‌خونی‌هایی که باعث عامل به وجود آورنده آن می‌شوند. استفاده از مکمل‌های آهن- اسیدفولیک- ویتامین B و منیزیم تأثیرگذار خواهند شد.
به گفته یکی از پزشکان تا کسی خودش بیماری پای بی قرار را نداشته باشد نمی‌تواند میزان اذیت و آزار آن را درک کند و بداند که مریض چه زجری را تحمل می‌کند و چه مشکلی دارد.
این درد مبهم در بیمار زمانی بروز می‌کند که در رختخواب درازکشیده و آماده به خواب رفتن است.
درد در ناحیه خاصی از پا نیست بلکه از پایین تر از لگن چپ یا راست و یا هردو پا شروع می‌شود و معمولاً تا زانو امتداد پیدا می‌کند. دردی بسیار مبهم در عضلات ران ایجاد می‌شود که شخص را کلافه می‌کند و ناچار می‌شود با مشت به عضلات پای خود ضربه بزند تا از درد درونی آن بکاهد.
منبع: کتاب دهکده تندرستی
(توصیه های طب سنتی)
تالیف مهندس باقر شمشیرگر، ص ۱۶۴
(خرید از آدینه بوک، با ۱۰% تخفیف ویژه اعضای سازمان بین المللی دانشگاهیان)
