ماهیت شرکت سهامی
شرکت سهامی طبق تعریف قانون تجارت ایران، شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم شده است و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آن‌ها است.
تقسیم سرمایه به سهام در شرکت سهامی و بر طبق همین تقسیم، محدود بودن مسئولیت سهام داران از خصوصیات ذاتی این شرکت است. به بیان ساده‌تر در این شرکتهای سهامی مسئولیت هر شخص بسته به مبلغ اسمی سهامی است که در شرکت دارد.
انواع شرکت سهامی
دو نوع شرکت سهامی، در قانون تجارت وجود دارد. که سهامی عام و سهامی خاص نامیده می‌شود.
شرکتهای سهامی عام، شرکتی است که موسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می‌کنند.
شرکتهای سهامی خاص، شرکتی است که تمام سرمایه آن در زمان تاسیس فقط توسط موسسین تامین می‌گردد و برخلاف سهامی عام سهمی به مردم فروخته نمی‌شود. البته این شرکت می‌تواند با رعایت مقررات به سهامی عام تبدیل شود.
در شرکتهای سهامی نکته قابل توجه این است که این نوع از شرکت‌ها چه موضوعش تجاری باشد یا نباشد، شرکتهای تجاری محسوب می‌شوند و اصطلاحاً شکلاً تجاری گفته می‌شود.
شعبه شرکت
شرکت ممکن است شعبه یا شعباتی داشته باشد. اگر در ابتدای تاسیس شرکت، شعبه هم ایجاد شده باشد باید در اساسنامه شرکت قید شود و اگر بعداً شعبه یا شعباتی را شرکت ایجاد کند باید به تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت برسد چون تغییر در اساسنامه شرکت ایجاد شده است.
سرمایه شرکت
برای تشکیل هر شرکتی سرمایه‌ای باید وجود داشته باشد. که البته این سرمایه به نقدی و غیر نقد تقسیم می‌شود. با توجه به قانون تجارت در شرکتهای سهامی عام این مبلغ حداقل پنج میلیون ریال است. و در سهامی خاص حداقل یک میلیون ریال است. در شرکتهای سهامی عام، موسسین باید حداقل بیست درصد سرمایه شرکت را خود تعهد کرده و لااقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد را در حسابی به نام ” شرکت در شرف تاسیس” در بانک سپرده و اظهارنامه‌ای همرا با طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام که به امضا کلیه موسسین رسیده باشد. در تهران به اداره ثبت شرکت‌ها و در شهرستان‌ها به دایره ثبت شرکت‌ها و در نقاطی که دایره ثبت ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم و رسید دریافت کند.
برای تاسیس و ثبت شرکت سهامی خاص فقط تسلیم اظهارنامه به ضمیمه مدارکی به مرجع ثبت شرکت‌ها کافی خواهد بود.
ازجمله مدارک مورد نیاز:
۱ – امضاء همه سهامداران در اساسنامه که حاکی از این است که همه سهامداران این اساسنامه را مشاهده و تایید کرده اند.
۲ – اظهارنامه‌ای بر وجود تعهد کلیه سهام و گواهینامه بانکی که حاکی از تادیه قسمت نقدی است.
۳ – انتخاب اولین مدیران و بازرسان شرکت، که باید در صورتجلسه‌ای قید و به امضاء کلیه سهامداران رسیده باشد.
۴ – قبول سمت مدیریت و بازرسی
۵ – اسم روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه آگهی راجع به شرکت تا تشکیل اولین مجمع عمومی عادی در آن منتشر خواهد شد.
شرکتهای سهامی خاص نمی‌توانند سهام خود را برای پذیره نویسی یا فروش در بورس اوراق بهادار یا اقدام تبلیغاتی برای فروش سهام خود انجام دهند.
