تنهایی و تکنولوژی
◼️تکنولوژی MRI و fMRI
برای بیان رابطه تنهایی و تکنولوژی باید توضیح داد، دستگاه تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی(MRI) از یک میدان مغناطیسی(به جای اشعه X) برای اسکن تصاویر از بدن استفاده میکند. اسکنر MRI یک دستگاه توخالیست به همراه یک تخت، که به صورت افقی در میان آن حرکت دارد.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی(fMRI) یکی از جدیدترین فناوریهای تصویربرداری عصبی است. این تکنولوژی، تغییرات متابولیکی که در مغز رخ میدهد، مانند تغییر جریان خون را اندازهگیری میکند.
پزشکان متخصص ممکن است از fMRI برای تشخیص ناهنجاریهای موجود در مغز استفاده کنند. زمانی که با سایر تکنیکهای تصویر برداری، اندازهگیری اثرات سکته مغزی یا بیماری یا راه درمان یافت نمیشود.
همچنین میتوان از آن برای بررسی آناتومی مغز و تعیین اینکه کدام قسمت از مغز عملکردهای مهم را بر عهده دارد استفاده شود. تجهیزات مورد استفاده در اسکنهای fMRI از همان فناوری MRI معمولی است، اما کم حجمتر و سبکتر.
تفاوت این دو نوع اسکن
تفاوت اصلی بین اسکن MRI معمولی و اسکن fMRI در نتیجهای است که میتوان به دست آورد. در حالی که اسکن MRI معمولی تصاویری از ساختار مغز را نشان میدهد، یک اسکن fMRI نشان میدهد که هنگام انجام کارهای معین، چه قسمتهایی از مغز فعال میشوند. این شامل زبان، حافظه و حرکت است.
مشارکت تصویربرداری و روانشناسی
ارتباط اجتماعی برای رفاه فرد ضروری است. اما اینکه مغز چگونه این ارتباط و دلبستگی فرد را به افراد دیگر منعکس میکند هنوز ناشناخته است. همچنین دلیل اینکه چرا برخی مردم حتی اگر در میان جمع باشند، هنوز تنها هستند و در واقع ارتباز بین تنهایی و تکنولوژی موضوعی است که مدتهاست ذهنها را به خود مشغول کرده است.
به همین علت محققان از اسکنهای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی عملکردی(fMRI) برای ثبت فعالیت مغز در جهت بررسی میزان احساس و ارتباط فرد با اطرافیان استفاده کردند. تا جایی که تیمی از محققان دریافتند که تنهایی می تواند شبکه اجتماعی ارتباطی مغز را تغییر دهد.
مطالعات صورت گرفته
نتیجه مطالعه اول
برای تحقیق در خصوص ارتباط بین تنهایی و تکنولوژی در یک مطالعه، ۲۳ دانشجوی کارشناسی ارشد برای تعیین سطح تنهایی خود مورد آزمایش قرار گرفتند.
در حالی که در یک اسکنر fMRI قرار گرفتند، به آنها سوژهها و تصاویر ناخوشایند و همچنین موارد دلپذیر مانند پول و افراد شاد نشان داده شد که مشاهده و استنتاج شد که افرادی که حس تنهایی داشتند، به هنگام نمايش تصاوير لذت بخش مانند تصاویر افرادي كه از خودشان لذت مي برند و شاد هستند، احتمالاً در جسم مخطط شکمی (ventral striatum)خود فعاليت شديدي داشتند.
با اجرای تحقیقاتی مشابه، نشان داده شد که فعالیت در جسم مخطط شکمی(بر اثر هر اتفاقی مانند اثرات بیماری، عوارض دارو یا…) نیز ممکن است احساس تنهایی را برانگیزد.
نتیجه مطالعه دوم
مطالعهای دیگر نیز شامل ۵۰ دانشجو و دیگر اعضای جامعه از سنین ۱۸ تا ۴۷ سال بود. پیش از مراجعه به اسکنر fMRI، از شرکت کنندگان خواسته شد تا پنج نفر از صمیمیترین دوستان و ۵ نفر سلبریتی و ۵ نفر از خانواده خود را نام و رتبه بندی کنند.
در حین اسکن، فعالیت مغزی شرکت کنندگان را در حالی که در زمانهای مختلف اسکن در مورد خود، دوستان نزدیک، آشنایان و افراد مشهور فکر می کردند ثبت کردند.
سپس از هر نفر خواسته شد كه سوالات را به وسیله چهار مقیاس پاسخ دهند( از”اصلاً” تا “بسيار”) .تا “نزدیکی” ذهنی خود را به هر موضوع نشان دهند.
در نتیجه این مطالعه، مغز افراد را به سه دسته مختلف یعنی خود، شبکه ارتباط شخصی و افراد آشنا طبقه بندی کردند. هرچه شرکت کنندگان خود را نزدیکتر و صمیمیتر به کسی احساس می کردند، الگوهای فعالیت مغزی آنها شباهت بیشتری به الگو دیده شده در هنگام فکر کردن در مورد خودشان بود، که دانشمندان برچسب همپوشانی “خود دیگری” را مطرح کردند.
به عبارتی هر چه انسان روابط اجتماعی بهتری داشته باشد و احساس نزدیکی به افراد داشته باشد، شباهت بیشتری بین خود و آن افراد پیدا می کند. اما هر چه انسان احساس تنهایی کند و به دور از اجتماع و منزوی باشد میزان شباهتها بین خود و آشنایان کاهش یافته و تفاوتها آشکار میشود. این احساس تفاوت در مغز آنها، به صورت یک فعالیت شدید در جسم مخطط شکمی ظاهر میشود و سیگنالهای آن به وسیله دستگاه fMRI دریافت و پردازش میشود.
در نهایت میتوان گفت، اگرچه امروزه برخی تکنولوژیها باعث جدایی، تنهایی و انزوا و بسیاری بیماریهای دیگر انسانها شده و حذف آن به مراتب، از جوانب بسیاری مشکلزا است، اما میتوان به وسیله دیگر تکنولوژیها پی به این انزوا و بیماری برد و به درمان سریع آن اقدام کرد.