این روزها داوطلبان کنکور روزهای پرالتهاب کنکور و انتخاب رشته را پشت سر می گذارند و در جدال با علاقه به رشته تحصیلی یا بازار کار مناسب هستند. با توجه به آمارهای اخیر توجه به آینده شغلی جایگزین علاقه در انتخاب رشته است.
مشاوران تحصیلی کنکور معتقدند: شرایط نامناسب اقتصادی باعث شده تا بازار کار در انتخاب رشته کنکور جایگزین علاقه شود. در انتخاب رشته مناسب اولویت بعد شخصیتی داوطلبان است برای اینکه مشخص شود که برای چه مشاغلی ساخته شده‌اند.
۱- علاقه
موضوعی که باید در اولویت قرار گیرد علاقه داوطلبان است، داوطلبان اگر رشته‌ای را دوست نداشته باشند نمی‌توانند در آن موفق شوند، اگر هم به رشته‌ای نامناسب علاقه داشته باشند باید به کمک خانواده و مشاوره به مسیر صحیحی هدایت شوند.
۲- توانمندی
توانمندی دانش‌آموزان در اولویت بعدی قرار دارد، کسی که می‌خواهد مکانیک بخواند باید مهارت انجام کار فنی داشته باشد و کسی که می‌خواهد روانشناسی بخواند باید هوش هیجانی و مهارت بیان داشته باشد، پس هر رشته توانمندی خاص خود را می‌خواهد.
۳- بازار کار
البته باید به بازار کار رشته‌ها هم توجه شود، در بیشتر رشته‌ها پیدا کردن شغل سخت شده است، باید دید که بازارکار کدام رشته‌ها بهتر است. مثلا زمانی می‌گفتند که رشته‌هایی مانند تاریخ، فلسفه، باغبانی بازارکار ندارند اما در آمارهای امسال بیشترین بیکاران از گروه فنی و مهندسی هستند و در مرتبه بعدی رشته‌های انسانی قرار دارند و بعد از آن مشاغل گروه تجربی است.
بیشترین بازارکار اکنون در اختیار رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی است. ولی نکته‌ای که این خیل علاقه‌مندان به آن توجه نکردند این است که ظرفیت این رشته‌های بیش از ۸۰۰۰ تا ۹۰۰۰ نفر نیست، آنهایی هم که می‌مانند سرخورده می‌شود.
متاسفانه اکنون رشته‌ها براساس علاقه انتخاب نمی‌شوند بلکه براساس بازارکار انتخاب می‌کنند
در این میان وضعیت اقتصادی خانواده هم بسیار اثرگذار شده است. برخی از خانواده‌ها که وضعیت اقتصادی خوبی دارند داوطلبان با ریسک کمتری رشته‌ها را انتخاب می‌کنند، بدین صورت که والدین حامی آن ها هستند. ولی آنهایی که وضعیت مالی ضعیف‌تری دارند دنبال رشته‌های اقتصادی هستند، مثلا رشته‌های دانشگاه فرهنگیان را انتخاب می‌کنند که بعد از فارغ‌التحصیلی بتوانند استخدام شوند.
بعضی می‌گویند در انتخاب رشته رتبه و تراز بسیار مهم است ولی رتبه و تراز دیگر مهم نیست چرا که سازمان سنجش امکان انتخاب ۱۵۰ کدرشته محل را به داوطلبان داده است،سازمان سنجش با این تعداد انتخاب به داوطلبان این پیام را می‌دهد که شما رشته‌ها و دانشگاه‌های مورد علاقه خود را وارد کنید سرانجام در یکی پذیرفته خواهید‌شد.
داوطلبان در هنگام وارد کردن کدرشته‌محل‌ها باید به این نکته توجه داشته باشند که تلفیقی از شهر و رشته را وارد کنند، برخی اصرار دارند که دانشگاه و شهر مهم است و هر طور شده می‌خواهند تهران قبول شوند در صورتی که این نگرش درست نیست. توانمندی افراد به خاطر دانشگاه‌های محل تحصیل سنجیده نمی‌شود به خاطر رشته‌ها و آنچه که یاد گرفته‌اند اندازه‌گیری می‌شود. داوطلبان باید این موضوع را مدنظر داشته باشند که رشته از شهر و دانشگاه مهم‌تر است و ترکیبی از این ۲ درنظر گرفته شود.
دانش‌آموزان این دوره زمانه آنقدر راحت‌طلب شده‌اند که اکثرا می‌خواهند هر طور شده بروند و ادامه تحصیل دهند، به نظر من آنهایی که می‌توانند و هدف دارند بمانند، برنامه‌ریزی کنند و هدفدار پیش روند تا حتما نتیجه بهتری بگیرند. ولی آنهایی که در خود این توانایی را نمی‌بینند و می‌دانند که نمی‌توانند خوب درس بخوانند حتما انتخاب‌های منطقی داشته باشند تا بتوانند قبول شوند.
عالی عالی